Sağlık Bakanlığı ile Afiliye Üniversite Hastanelerinde Aile Hekimliği Uzmanlarının Acil Servis Yeşil Alanda Çalışmasının Sakıncaları

Türkiye’de aile hekimliği uzmanlığı 1983 yılında Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nde yer almış ve ilk uzmanlık eğitimi 1985 yılında başlamıştır. 1993 yılında Yüksek Öğretim Kurulu’nun üniversitelerde dahili tıp bilimleri bölümlerine bağlı olarak aile hekimliği anabilim dallarının kurulması ile ilgili kararı disiplinin akademik gelişiminde önemli bir kilometre taşı oldu.  Ancak buna rağmen Aile Hekimliği Uzmanı ihtiyacı halen çok fazladır.  Aile Hekimliği Uzmanları koruyucu hekimlik hizmetleri ve ilk basamak tedavi hizmetlerini veren, kronik, rekürren ve terminal dönemdeki hastalıkların sürekli bakımını yapabilen bir uzmanlık dalıdır. 
 
Sağlık Bakanlığının 2009 yılında yayımladığı ‘Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’ Madde 8 de Triyaj ve Renk kodlaması tarif edilmiş olup, aynı tebliğin Ek-7’de Yeşil Alan; ‘’Ayaktan başvuran, genel durumu itibari ile stabil olan ve ayaktan tedavisi sağlanabilecek basit sağlık sorunları bulunan hastalar’’ olarak tanımlanmış. 
 
Acil Servise 2012 yılında 80 milyon başvuru olduğu bilinmektedir. Bu başvuruların birçok nedeni, polikliniğe başvurması veya aile hekimine başvurması gerekirken çeşitli sosyal ve maddi nedenlerle acil servise başvuran hasta grubu oluşturduğu bilinmektedir. Bu grup hasta acil servis kalabalıklığını oluşturan ana unsurdur. Gerçek acil hastaya ilgilenme zamanını azaltmakta ve istenmeyen olumsuz durumların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
 
Sağlık Bakanlığı acile başvuran yeşil alan hastalarını azaltmak amacı ile ek ücret konmasını sağlamış olmasına rağmen bu hastalar halen azalma görülmemektedir. 
 
Yeşil alan, sarı alan ve kırmızı alanda çalışan hekimler rotasyon ile bu üç alanda da çalışması uygundur. Şayet bir hekim sürekli yeşil alanda çalışır ise kendini değersiz hissedebilir. Ayrıca acile başvuran tüm hastaların gereksiz başvuru ve acil olmadığı gibi bir kanı oluşabilir. Bu durumda kendisine başvuran acil hastayı basit hasta kategorisine koyarak olumsuz durum ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca bir hekim sürekli kırmızı alanda ağır ve hayati tehlikesi yüksek hasta bakması durumunda da tükenmişlik gelişebilir ve hekimde bıkkınlık oluşabilir. Bu nedenlerden dolayı rotasyon en uygun yöntemdir.
 
Aile Hekimliği Uzmanı yeşil alan hastasına bakan uzman değildir. Yeşil alan hastalarını sadece aile hekimliği uzmanlık birine verilmesi Aile Hekimliği Uzmanlık biriminde olumsuz duygulara neden olur. Aile hekimliği uzmanlık eğitimi içinde uygun değildir. Aile hekimliği poliklinik hizmetleri verilirken yeşil alan hastaları için acil servis ile koordineli olarak çalışılabilir.
 
Aile Hekimliği Uzmanı; hastanelerde, kronik hastalıkların , sağlam çocukların, komplikasyonsuz gebelerin ve menapoz hastalarının takibi gibi görevleri bulunmaktadır. Bu bağlamda özellikle metabolik sendrom takibinde hipertansiyon diyabet obesite ve sigara bıraktırma poliklinik hizmetleri verebilir. Takdir edileceği üzere acil servis biriminde yeşil alanda bu hizmetler verilemez.
 
Acil servis içerisinde aile hekimliği servisi olması mantıksızdır. Bu uzmanlar ve servis sorumluları arasında karar verilecek konularda sıkıntı oluşturacaktır. Bu yüzden acil servis dışında aile hekimliği birimi kurulup acil servis ile uyumlu çalışması daha mantıklı olacaktır.
 
Yrd.Doç. Dr. Murat KOYUNCU
Acil Tıp Uzmanı
 
Yrd. Doç. Dr. Ali Ramazan BENLİ
Aile Hekimliği Uzmanı
This article was published under the category Yrd. Doç. Dr. Ali Ramazan Benli on 06/06/2016 13:00.