01.04.2010 

ÖLENE KADAR*…

“Ama bana bu ilacı ölene kadar kullanacağımı söylemişlerdi...” Bir kronik hastanın tedavisini değiştirmek istediğinizde sizin de bu itirazla karşılaştığınız oluyor mu? Ya da hastanıza “bu ilacı ölene kadar kullanman gerekiyor” dediğiniz…
 
Tedavisi ömür boyu aynı şekilde devam eden kronik hasta çok az olduğu halde bu şekilde söylenmiş hastalar o kadar az değil… Verilen tedavi zamanla, kan basıncını, kan şekerini regüle etmekte, semptomları gidermede yetersiz kalmaya, başlangıçta ortaya çıkmamış yan etkilere neden olmaya başlayabilir, ya da tıptaki yeni gelişmeler sonucu mevcut tedavinin zararlı olduğu ya da işe yaramadığı anlaşılmış olabilir. Hastaya “bu ilacı değiştirmemiz gerekiyor” dersiniz ve o bildik cevabı duyarsınız, “ama bana bu ilacı ölene kadar kullanacağımı söylemişlerdi”. Hele bunu söylemiş olan doktor “büyük hoca” tanımına uyan bir meslektaşımız ise işiniz daha da zordur.
 
Hastaların tedavi uyumlarının sorunlu olduğu hepimizin malumu... Ne yapsak da, hastanın bu ilacı düzenli kullanmasını sağlasak diye düşünen bazı meslektaşlarımız da, çözüm olarak bu yolu bulmuşlar. “Bu ilacı ölene kadar kullanacaksın.” Ancak, hasta tedaviyi aksatmasın, birkaç ay ilacı kullanıp bırakmasın diye, iyi niyetle kurulan bu cümle haddini ve maksadını aşarak ilerideki tedavileri olumsuz etkileyebilecek bir söylem haline geliyor. Belki de bazı meslektaşlarımız, vermiş oldukları tedaviye o kadar güveniyorlar ki, bu tedavinin ömrünün sonuna kadar hastanın tüm gereksinimlerini karşılayacağına inanarak bunu söylüyorlar.
 
Bu söylem sadece tedavi değişikliği yaparken sorun oluşturmakla kalmıyor. Ölene kadar kullanacağı tedaviyi elde ettiğini düşünen hasta, bir daha kontrol falan olmayı düşünmeden, zaten performans uygulamasıyla çoğu “repete” istasyonu haline getirilmiş sağlık ocaklarında ilacını yazdırıp gidiyor. Bir gün meraklı bir doktora rastlar da, tansiyonu, şekeri, artık ne için ilaç kullanıyorsa, ölçülürse ne âlâ, yoksa nice kronik hasta etkisiz tedavilerle, ilacını düzenli kullanıp üzerine düşeni yaptığı inancıyla ve gönül rahatlığıyla ortada dolaşmaya devam ediyor...  
 
 
*Yazıma bu başlığı attıktan sonra Olene Kadar isminde, gerçek adı Henk Van Zwol olan Hollandalı genç bir müzisyen olduğunu öğrendim, ancak ismin, hangi dilden geldiğini ya da anlamını öğrenemedim.